Bizim kesimde de bunun komplikasyonlarını çok görüyoruz. Gariban çocukluklarında daha eğitimli, daha varlıklı, daha özenilesi algıladıkları tarafa hınçla karışık gıptayla bakan abilerimizin, bir yerden sonra “sınıf atlama” hırsıyla saçmalayışlarına denk geliyoruz.
İnsan sınıf atlamayı ister. Bulunduğu yerden daha yukarıya, daha ileriye erişmeyi… Picasso da istemiştir bunu, Le Corbusier de. Başarmışlar, derinleşmişler alanlarında ve yükselmişler… Herhangi bir ressam veya herhangi bir mimar olmadılar. Bu yükselişte yetenek elbette baş belirleyicidir ama sanatlarına sadık kalmaları da yabana atılamaz.
Bizde, özellikle sağ cenahta bulundukları yere sadık kalarak derinleşme veya seçkinleşme az tercih ediliyor. Daha moda olan “seküler aydınlanma” ile taraf değiştirmek, geçmişleriyle hesaplaşmak. Bunun pazarlamacılığı ile “ben değiştim, mahallemi terk ettim, gerçekten terk ettim, cidden terk ettim” çığırtkanlığı yapanları biliyoruz. Buradan yürüyorlar. Bir de bu kadar çığırtkanlık yapmayanlar var. Bunlar da en az Dücaneler kadar itici geliyor bize. Özellikle “politik elit” diye tabir edilen çevrede sık rastlanıyor. Kemalizmi keşfediyorlar sonradan sonraya. Sekülerizmi, laisizmi keşfediyorlar. Mahallelerini, aslında barışamadıkları şahsi geçmişlerini aşağılıyorlar. Mukaddesatla hesaplaşıyorlar ve “aydınlanıyorlar”! Sadece “aydınlanmak” yetmiyor, “aydınlatmak” da istiyorlar. Bu böyledir, tek başına aydınlanma da insanı yalnız hissettirir.
Kiminin tipi değişememiş, hala “anadolu sağcısı” görünüyor. Kimi şiveyi düzeltememiş, hala belli oluyor kökleri. Kimi kasayı toparlamış, iyi giyiniyor, konuşurken araya değişik laflar da serpiştiriyor. Ama hepsi de aslında “muhafazakar zincirleri” kırıp sınıf atlama ortak paydasında birleşiyor.
Herkesin hikayesi kendini ilgilendirir. Ama bu “makbul olan seküler taraf” algısının yaygınlaşması, kişisellikten çıkıp kitlesel bir kabule vesile olabilir. Sınıf atlayan, “zincirlerini kırıp aydınlanan” muhtelif abilerimizin yanlış yolda olduğunu ve insanları yanlış yola sürüklediğini düşünüyorum.
Kusurumuza bakılmasın…