AÇILIŞININ
100.YILINDA VATANDAŞIN GÖZÜNDEN TBMM’NİN FOTOĞRAFINI ÇEKTİĞİMİZ ARAŞTIRMANIN
SONUÇLARINI YAYINLIYORUZ
A-ARAŞTIRMANIN
KÜNYESİ:
Araştırmanın Adı: ‘Açılışının 100. Yılında TBMM’nin Vatandaş Algı Araştırması’
Araştırmayı yapan Firma: SAD Strateji
Araştırma Danışmanlık Medya Tanıtım ve Tic-Ankara.
www.sadarastirma.com
Araştırmanın Raporu ve değerlendirmesi: Sadullah
ÖZCAN
Araştırmanın saha çalışmaları: 15-20 Nisan
2020 tarihleri arası
Araştırmanın denek sayısı: 1518
Araştırmanın Örneklemi: TÜİK Düzey-2
Bölgeleri, 26 Bölge 76 il.
Veri toplama tekniği: Tesadüfî denek
seçimi ile Anket formu linkleri üzerinden kartopu yöntemi.
Araştırmanın güven Aralığı : %95 ve hata
payı ±%2’dir.
Anket çalışmanın yürütüldüğü 26 Bölgeyi
temsil eden iller: İstanbul, Adana, Ankara, Antalya, Aydın, Balıkesir, Denizli,
Urfa, Edirne, Eskişehir, Erzurum, Gaziantep, Mersin, Hatay, İzmir, Kayseri,
Kocaeli, Bursa, Malatya, Bursa, Manisa, Mardin, Sakarya, Samsun, Trabzon, Van,
Karabük.
Araştırma, SAD Strateji Araştırma
Danışmanlık Medya Tanıtım ve Tic firmasınca bağımsız bir çalışmadır. Milli
İradenin temsil edildiği ve Açılışının 100. Yılını kutladığımız TBMM hakkında
vatandaşın algısını ölçmek için yapılmıştır. Bu araştırma SAD Araştırma’nın Cumhuriyetin
100. Yılına ‘Güçlü Meclis, Güçlü
Türkiye’ idealine katkı için sunulmuştur.
Araştırmanın koordinatörlüğü, analiz ve rapor
SAD Strateji Araştırma Danışmanlık Medya Tanıtım ve Tic. Firmasının kurucusu
Gazeteci-Yazar Sadullah ÖZCAN tarafından yapılmıştır.
B-ARAŞTIRMANIN
KISA ÖZETİ:
“Size
göre Türkiye’nin temel sorunlarının çözüm yeri öncelikli olarak neresidir?”
Vatandaş bu soruya büyük bir oranla ‘TBMM’
cevabı veriyor. İkinci olarak ‘Cumhurbaşkanlığı’ diyor.
“Sizce Cumhurbaşkanlığı Hükümet
Sisteminin işlediğini düşünüyor musunuz?”
Vatandaş bu soruya bir birine yakın oranda
verdiği cevaplarla üç gruba bölünmüş görünüyor. İşlediğini düşünenler, kısmen
işlediğini düşünenler ve işlemediğini düşünenler.
“Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminin
kuvvetler ayrılığı çerçevesinde en iyi işleyen ayağı hangisidir?”
Vatandaş bu soruya enteresan cevaplar veriyor.
Yarısından fazlası ‘Hiçbiri’ cevabı ile sistemin işlemediği görüşünde. Fakat
‘Yürütme(Başkanlık)’ ayağının yürüdüğünü ifade eden %40’ı geçen bir kesim de
var. Fakat ‘Yasama(TBMM)’ ayağı işlediğini ifade edenler çok düşük.
“Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminin
uygulamasından genel olarak memnuniyet dereceniz nedir?”
Vatandaş bu soruya ancak %32 civarında
olumlu cevap veriyor. Olumlu cevap vermeyen vatandaşın oranı 16 Nisan 2017
Referandumundaki ‘Hayır’ oranı seviyesine yakın. Geri kalanlar ortada cevap
veriyor.
“TBMM
denildiğinde aklınıza ilk aşağıdakilerden hangileri gelir?”
Vatandaş bu soruya sırası ile ‘Milletin
temsil yeri’, ‘Milli İrade’, ‘Kanun/yasaların çıkarıldığı yer’, ‘Cumhuriyet’,
‘Siyasi Partiler’, ‘Milli Hâkimiyet’, ‘Kurtuluş Savaşı’, ‘Dokunulmazlık’
cevaplarını veriyor.
“Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemine
geçilmesinden sonra TBMM’nin etkinliğinin daha da arttığını düşünüyor musunuz?”
Vatandaş bu soruya %50’nin üzerinde
olumsuz cevap vererek ‘Etkinliği daha da düştü’ görüşünü ifade ediyorlar.
“Sizce Milletin temsil yeri olan
TBMM’nin halkla kaynaşması ve etkileşimi yeterli mi?”
Vatandaş bu soruya ezici bir çoğunlukla
‘Hayır’ cevabı veriyor. ‘Hayır’ cevabı aslında milletin temsil yeri olan
TBMM’nin halkla kaynaşma ve etkileşiminde büyük eksiklik yaşadığını göstermesi
açısından dikkat çekicidir.
“TBMM’nin beklentilerinizi tam olarak
karşıladığına inanıyor musunuz?”
Vatandaşın bu soruya yüksek oranda olumsuz
cevap verdiğini görüyoruz.
“Genel olarak düşündüğünüzde TBMM’nin
çalışmalarından memnuniyet dereceniz nedir?” Vatandaş bu soruya % 50’nin
üzerinde olumsuz cevap veriyor. Memnun olanların oranı çok düşük kalıyor. Yani
TBMM’nin çalışmalarından vatandaşlar memnun değil.
"TBMM’nin ciddi bir yenilik yapmasına
ihtiyaç var" ifadesine katılımınız nedir?” Vatandaş bu
soruya %90 gibi yüksek oranda olumlu cevap veriyor. Yani vatandaşların TBMM’den
yenilik beklentileri çok kuvvetlidir.
“Siyaset kurumuna güven düzeyiniz
nedir?”
Vatandaşın bu soruya verdiği cevaplar
siyaset kurumuna olan güveninin %20’nin
altında olduğunu gösteriyor. Bu oran vatandaşın TBMM’den daha çok siyaset
kurumunda kırmızı alarmın göründüğüne işaret ediyor.
“Milletvekillerinin vatandaşların
sorunlarıyla yeterince ilgilendiğini düşünüyor musunuz?”
Vatandaş tıpkı siyaset kurumuna güven
sorusunda olduğu gibi ezici bir oranda milletvekillerinin vatandaşların
sorunlarıyla yeterince ilgilenmesi konusunda olumsuz cevap veriyor.
C-TABLO
VE GRAFİKLERLE ARAŞTIRMA SONUÇLARI:
CUMHURBAŞKANLIĞI
HÜKÜMET SİSTEMİ HAKKINDA VATANDAŞIN GENEL ALGISI
1-Size
göre Türkiye’nin temel sorunlarının çözüm yeri öncelikli olarak neresidir?
Araştırmada “Size göre Türkiye’nin
temel sorunlarının çözüm yeri öncelikli olarak neresidir?” sorusuna
Katılımcıların %64,4 ü ‘Meclis(TBMM), %19,2’i ‘Cumhurbaşkanlığı’, %5,2’si’
Belediyeler’, % 2,9’u ‘Siyasi Partiler’, %2,9’u ‘STK’lar’ cevabı veriyor.
Araştırma halkın ezici bir çoğunlukla
Türkiye’nin temel sorunlarının çözüm yeri olarak TBMM’yi gördüğünü ortaya
koyuyor.
Siyasi tercihlerine göre bakıldığında
Türkiye’nin temel sorunlarının çözüm yeri olarak TBMM cevabı bütün siyasi
partilere oy verenlerde %50’nin çok üzerindedir. ‘Cumhurbaşkanlığı’ cevabı
verenlerin ağırlıklı oranı AK Parti’ye oy verenler olarak görülüyor. CHP’ye oy verenlerin ‘belediyeler’ cevabı
diğerlerine göre 3 katı seviyesindedir.
2-
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminin işlediğini düşünüyor musunuz?”
Araştırmada “Cumhurbaşkanlığı Hükümet
Sisteminin işlediğini düşünüyor musunuz?” sorusuna Katılımcıların %31,2’si
‘Evet’, %32,5’i ‘Kısmen’, %36,3’ü ‘Hayır’ cevabı vermektedir.
Oranlar Cumhurbaşkanlığı Hükümet
Sisteminin işlediğini düşünenler ile işlemediğini düşünenlerin arasında %5’lik
fark gösteriyor. Burada tam olarak işlediğini ifade edenlerle ‘Kısmen’
işlediğini ifade edenlerin toplamı %63,7 oranındadır. Cumhurbaşkanlığı Hükümet
Sisteminin işlediği konusunda toplumun üç ayrı kutba ayrıldığını ifade
edebiliriz. Tam olarak işlediğini savunanlar, işlemediğini savunanlar ve kısmen
işlediği fikrinde olanlar.
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminin
işlediğini ifade eden erkeklerin oranı kadınlara göre daha yüksek iken
işlemediğini ifade edenler ve kısmen cevabı verenler kadınlarda biraz daha
yüksektir.
. Genç yaş grubu ile ihtiyar grupta
işlediğini düşünenlerin oranı düşerken orta yaş grubunda oran tersine dönüyor.
Özellikle 35-44 yaş grubunun Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminin işlediğini
düşündüğü görülüyor.
AK Parti’ye oy verenlerin %5,0’i ‘Hayır’
cevabı veriyor. Buna karşılık ‘Evet’ ve ‘Kısmen’ diyen CHP’ye oy verenlerin oranı
%31,0, İYİ Parti’ye oy verenlerin %27,1, HDP’ye oy verenlerin %28,1 olması
dikkat çekicidir.
Veriler Cumhurbaşkanlığı Hükümet
Sisteminin işlerliği konusunda oy verilen partili seçmenler arasında farklılıklar
gösteriyor.
3- Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminin
kuvvetler ayrılığı çerçevesinde en iyi işleyen ayağı hangisidir?
Araştırmada “Cumhurbaşkanlığı Hükümet
Sisteminin kuvvetler ayrılığı çerçevesinde en iyi işleyen ayağı hangisidir?”
sorusuna Katılımcıların %8,6’sı ‘Yasama(TBMM)’, %41,8’i ‘Yürütme’, %2,3’i
‘Yargı’, %47,2’i ‘Hiçbiri’ cevabı veriyor.
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminin
kuvvetler ayrılığı çerçevesinde en iyi işleyen ayağının Yürütme olduğu
tartışmasız. Yürütme, Yasama ve Yargı cevaplarının oranları toplamı %52,7’yi
buluyor ki bu oran Referandum sonucuna yakındır. Fakat ‘Hiçbiri’ diyenlerin
oranı yabana atılmayacak düzeyde %47,2 oranındadır. Yani bu referandumdaki
‘Hayır’ oranına yakındır.
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminin
kuvvetler ayrılığı çerçevesinde en iyi işleyen ayağı konusunda AK Parti’ye oy
verenlerin %10,8’i ‘Yasama(TBMM)’, %73,9 ‘Yürütme’, %2,6 ‘Yargı’ cevabı
verirken ‘Hiçbiri’ cevabı verenlerin oranı %12,7 düzeyindedir. CHP’ye oy
verenlerin %7,1’i ‘Yasama(TBMM)’, %13,2’si ‘Yürütme’, %1,5 ‘Yargı’, %78,2’si
‘Hiçbiri’ cevabı veriyor. Benzeri oranlar İyi Parti’ye oy verenler içinde
geçerli iken MHP’ye oy verenlerin %6,0’sı ‘Yasama(TBMM)’, %57,7’si ‘Yürütme’, %
36,2’ü ‘Hiçbiri’ cevabı vermesi dikkat çekiyor.
CUMHURBAŞKANLIĞI
HÜKÜMET SİSTEMİNDEN MEMNUNİYET DÜZEYİ
4-
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminin uygulamasından genel olarak memnuniyet
dereceniz nedir?
Araştırmada “Cumhurbaşkanlığı Hükümet
Sisteminin uygulamasından genel olarak memnuniyet dereceniz nedir?”
sorusuna Katılımcıların %32,3’ü
‘Memnun’, % 19,9’u ‘Ne memnun/Ne değil’, %47,8’i ‘Memnun değil’, cevabı
veriyor.
Bu rakamlar aynı zamanda bir önceki
Cumhurbaşkanlığı Sisteminin kuvvetler ayrılığı bakımından en iyi işleyen ayağı
sorusundaki ‘Hiçbiri’ şıkkına verilen cevaptaki % 47,3 oranı ile paralellik
gösteriyor. Memnunlar ve ‘Ne memnun/ne
memnun değil’ oranları toplamının %52,2 olduğu görülüyor.
Analiz edilirken olumluluk derecesi
açısından bakıldığında ‘Memnun’ ile ‘Ne
memnun/ne değil’ toplamı %52,2’lik bir dilimi oluşturduğundan bahsedilebilir.
Bu oranda 16 Nisan 2017 referandum sonucunu vermektedir.
Aynı şekilde ‘Memnun değil’ bloğu da %47,8
oranı ile 16 Nisan 2017 referandumundaki %48,6 ‘Hayır’ sonucuna yakındır.
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminin
uygulanmasından genel olarak Orta yaş grubu daha yüksek oranda memnun iken genç
yaş grubunda ‘ne memnun/ne değil’ cevabı daha yüksektir.
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminin
uygulanmasından memnuniyet AK Parti’ye oy verenlerde ‘Memnun’ %73,2, ‘Ne
memnun/ne memnun değil’ %18,4, ‘Memnun değil’ %8,4 oranındadır. MHP’ye oy
verenlerde %30,8’i ‘Memnun’, %34,2’si ‘Ne memnun/ne memnun değil’, %25,1’i
‘Memnun değil’ şıklarında toplanıyor.
Buna karşılık CHP’ye oy verenlerde %3,7’si
‘Memnun’, %9,8’i ‘Ne memnun/ne memnun değil’, %86,4’ü ‘Memnun değil’ ve ‘Hiç
memnun’ değil şıklarında yoğunlaşıyor. İyi Parti’ye oy verenlerde durumu ‘Ne
memnun/ne memnun değil’ şıkkı hariç benzerlik gösteriyor.
TBMM HAKKINDA VATANDAŞIN DÜŞÜNCELERİ
5-
TBMM denildiğinde aklınıza ilk aşağıdakilerden hangileri gelir?
Araştırmada çoklu cevap aldığımız “TBMM denildiğinde aklınıza ilk
aşağıdakilerden hangileri gelir?” sorusuna Katılımcıların %9,9’u ‘Kurutuluş
savaşı’, %16,3’ü ‘Cumhuriyet’, %36,2’si ‘Milli irade’, %26,6’sı ‘Kanun/yasa
çıkarıldığı yer’, %39,1 ‘Milletin temsil yeri’, %14,4’ü ‘Siyasi Partiler’,
%9,4’ü ‘Milli Hâkimiyet’, %9,8’i ‘Dokunulmazlık’ cevabı veriyor.
Oranlar vatandaşın TBMM denildiğinde ilk
olarak Milli irade, Milletin temsil yeri ve kanun/yasa çıkarılan yer geldiği
görülmektedir.
Bu halkın nazarında TBMM’nin konumlandığı
noktayı göstermesi açısından önemlidir
6-
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemine geçilmesinden sonra TBMM’nin etkinliğinin
daha da arttığını düşünüyor musunuz?
Araştırmada “Cumhurbaşkanlığı Hükümet
Sistemine geçilmesinden sonra TBMM’nin etkinliğinin daha da arttığını düşünüyor
musunuz?” sorusuna Katılımcıların %12,4’ü ‘Evet daha da artı’, %15,3’ü
‘Kısmen arttı’, %18,7’si ‘Değişen bir şey yok’, %53,6’sı ‘Etkinliği daha da
düştü’ cevabı vermektedir.
Oranlar ‘Etkinliği daha da düştü’
görüşünde olanların %50’nin üzerinde olduğunu gösteriyor.
Etkinliğinin daha da azaldığını düşünen
erkeklerin oranı kadınlara göre daha yüksektir.
Cumhurbaşkanlığı
Hükümet Sistemine geçilmesinden sonra TBMM’nin etkinliğinin düştüğü konusunda
yaş gruplarının yükselmesi ile paralel bir çizgi gözüküyor.
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemine
geçilmesinden sonra TBMM’nin etkinliği konusunda ‘Evet daha da artı’ cevabı AK
Parti’ye oy verenlerde %30,6 iken ‘Etkinliği daha da düştü’ diyenlerin oranı
%22,3 oranında dikkat çekicidir. Bu oran MHP’ye oy verenlerde %50,4’e ulaşmaktadır.
Diğer siyasi partilere oy verenlerde ezici oranda ‘Etkinliği daha da düştü’
cevabı veriliyor.
7-
Sizce Milletin temsil yeri olan TBMM’nin halkla kaynaşması ve etkileşimi
yeterli mi?
Araştırmada “Sizce Milletin temsil yeri
olan TBMM’nin halkla kaynaşması ve etkileşimi yeterli mi?” sorusuna
Katılımcıların %5,1’i ‘Evet yeterli’, %25,6’sı ‘Kısmen yeterli’, %69,6’sı
‘Hayır yetersiz’ cevabı veriyor.
Oranlardan da anlaşılacağı gibi TBMM
temsil ettiği halkla kaynaşması ve etkileşiminin yeterli olarak görülmediği çok
açıktır.
Hem TBMM idaresinin hem de Siyasi Partileri
hem de milletvekillerinin düşünmesi gereken bir ayrıntı olduğunu söylemek
gerekir.
Milletin
temsil yeri olan TBMM’nin halkla kaynaşması ve etkileşiminin yeterliliği konusunda
erkekler ve kadınlar çok yakın oranlarda cevap veriyorlar.
Yaş grupları açısından bakıldığında 45-54
yaş grubu diğer yaş gruplarından biraz daha iyimser olduğu görülmektedir.
Milletin temsil yeri olan TBMM’nin halkla
kaynaşması ve etkileşimi hakkında ‘Hayır yetersiz’ diyen AK Parti’ye oy verenlerin
oranı %51’i buluyor. Buna karşı CHP’ye oy verenlerin %84,8’i, MHP’ye oy
verenlerin %66,7’i, HDP’ye oy verenlerin %92,3’ü, İYİ Parti’ye oy verenlerin
%91,4’ü’ ‘Hayır yetersiz’ cevabı oluşturuyor.
TBMM’NİN
ÇALIŞMALARINDAN VATANDAŞIN MEMNUNİYET ALGISI
8-
Genel olarak düşündüğünüzde TBMM’nin çalışmalarından memnuniyet dereceniz
nedir?”
Araştırmada “Genel olarak
düşündüğünüzde TBMM’nin çalışmalarından memnuniyet dereceniz nedir?” sorusuna
Katılımcıların %14,6’u ‘Memnun’, %27,0’si ‘Fena değil’, % 58,5’i ‘Memnun
değil’, cevabı veriyor.
Oranlar genel manada TBMM’nin
çalışmalarından vatandaşın memnuniyetsizliğini göstermektedir. Vatandaşın temel
sorunların çözüm yeri ve milletin temsil yeri gördüğü TBMM’den hem memnuniyet
açısından hem de halkla kaynaşma ve etkileşimi açısından algısının düşük olması
dikkat çekiyor.
Memnuniyetsizlik oranı erkeklerde
kadınlara oranla % 10 daha yüksektir.
Yaş
gruplarına bakıldığında ise 18-24 yaş grubu gençler diğer gruplara göre ‘Fena
değil’ cevabında yüksek. 35-44 yaş grubunda memnuniyet oranı diğer gruplara
göre fazladır.
AK Parti’ye oy verenlerde ‘Memnun’
cevapları % 34,1 düzeyinde, ‘Memnun değil’ cevapları % 27,5 düzeyindedir. AK
Parti’ye oy verenlerde ‘Fena değil’ diyenlerin oranı %38,4 düzeyindedir. Buna
karşılık CHP’ye oy verenlerden memnun olanların oranı %3,3 düzeyinde, Memnun
olmayanların oranı % 70,4, MHP’ye oy verenlerde % 55,5, HDP’ye oy verenlerde %
92,3, İYİ Partiye oy verenlerde % 90,5 düzeyindedir.
TBMM’NİN
YENİDEN YAPILANDIRILMASI HAKKINDA
9-"TBMM’nin
ciddi bir yenilik yapmasına ihtiyaç var" ifadesine katılımınız nedir?
Araştırmada “"TBMM’nin ciddi bir
yenilik yapmasına ihtiyaç var" ifadesine katılımınız nedir?” sorusuna
Katılımcıların %67,2’si ‘Katılıyorum’, %26,4’ü ‘Kısmen’, % 6,4’ü ‘Katılmıyorum’
cevabı vermektedir.
Veriler toplumun TBMM’de çok yüksek oranda
bir yenilik beklentisi içinde olduğunu gösteriyor. Bu kapsamda ‘Katılıyorum’ ve
‘Kısmen’ cevapları ile birlikte %93,6 gibi bir oran dikkat çekmektedir.
Aslında vatandaşın TBMM’den yenilik
yapması beklentileri gerçekleşene kadar bazı verilerin olumlu yönde değişimi
zor gözüküyor.
TBMM’nin ciddi bir yenilik yapmasına
ihtiyaç duyulduğunu ifade eden erkek ve kadınların oranı bir birine yakın
gözlenmektedir.
Yaş
gruplarında da düşük farklarla TBMM’nin ciddi bir yenilik yapmasına ihtiyaç
olduğu görülüyor.
Siyasi
partilere oy veren seçmenlere göre bakıldığında da TBMM’de ciddi yenilik yapılması
konusunda görüş birliği bulunuyor.
10-
"TBMM’nin varlığı milletin güvencesidir" ifadesine katılımınız nedir?
Araştırmada “"TBMM’nin varlığı
milletin güvencesidir" ifadesine katılımınız nedir?” sorusuna Katılımcıların
% 53,1’i ‘Katılıyorum’, % 27,8’i
‘Kısmen’, % 19,1’i ‘Katılmıyorum’ cevabı veriyor.
Oranlar vatandaşın TBMM’yi ağırlıklı
olarak milletin güvencesi olarak göründüğü şeklindedir. ‘Katılıyorum’ ve
‘Kısmen’ cevaplarının toplamı 80,9 düzeyindedir. Halkın TBMM’nin varlığını
milletin güvencesi olarak görmek istediği yüksek oran ortadadır.
SİYASET
KURUMU HAKKINDA VATANDAŞIN GÜVEN ALGISI
11-Siyaset
kurumuna güven düzeyiniz nedir?
Araştırmada
“TBMM’ye güven düzeyiniz nedir?” sorusuna Katılımcıların % 34,2 ‘Güveniyorum’, % 28,6 ‘Ne güveniyorum/Ne
güvenmiyorum’, %37,2 ‘Güvenmiyorum’ cevabı veriyor.
TBMM’ye
güven algısının bugün için düşük olduğu ifade edilebilir. Fakat ‘Ne
güveniyorum/Ne güvenmiyorum’ oranını birlikte değerlendirildiğinde olumlu bir
güven algısından söz edilebilir.
Katılımcıların
TBMM’ye güven düzeyi erkekler ve kadınlarda düşük orandaki farklarla birbirine
yakın olduğunu gösteriyor.
TBMM’ye
güven düzeyi yaş gruplarına göre orta yaş grubunda daha yüksek iken genç ve
ihtiyar yaş grubunda daha düşük orandadır.
TBMM’ye güven düzeyi açısından AK Parti’ye
oy verenler %58’lerin üzerinde. Güvenin düşük olduğu kesim %12,3 düzeyindedir.
Buna karşılık CHP’ye oy verenlerde güven algısı %20’ler seviyesinde,
güvensizlik algısı ise % 56,8 oranında görülmektedir. MHP’ye oy verenlerde bu
algı %45,3, güvensizlik algısı % 24,8 düzeyindedir.
4-MİLLETVEKİLLERİ
HAKKINDAKİ VATANDAŞIN ALGISI
12-
Milletvekillerinin vatandaşların sorunlarıyla yeterince ilgilendiğini düşünüyor
musunuz?
Araştırmada “Milletvekillerinin
vatandaşların sorunlarıyla yeterince ilgilendiğini düşünüyor musunuz?”
sorusuna Katılımcıların % 4,3’ü ‘Evet’, %34,8’i ‘Kısmen’, % 60,9’u ‘Hayır’
cevabı vermektedir.
Oranlar milletvekillerinin vatandaşların
sorunlarıyla yeterince ilgilenmediği algısını ortaya koymaktadır. TBMM’nin
yasama görevlerinde ki beklentileri konusundaki cevaplara bakıldığında genel
memnuniyetsizlik milletvekillerine de yansıdığı söylenebilir.
Milletvekillerinin
vatandaşların sorunlarıyla yeterince ilgilenmesi konusunda erkekler ve kadınlar
bir birine çok yakın cevaplar veriyor. Fakat yaş gruplarında özellikle 18-24
arasında belirgin fark görülüyor.
Bu soruya AK Parti’ye oy verenlerde ‘Evet’
%8,5’, ‘Kısmen’ %45, ‘Hayır’ %46,4 oranda iken özellikle ‘Hayır’ cevabı
verenler CHP’de %69,3, MHP’de %62,0, HDP’de %73,6, İYİ Parti’de %80,0
düzeyindedir.
TBMM’NİN
AÇILIŞININ 100. YILINDAN HABERDAR OLMA
13-
Bu yıl MECLİS’ in açılışının 100. Yılı
olduğunu biliyor muydunuz?
Araştırmada “Bu yıl MECLİS’ in açılışının 100. Yılı
olduğunu biliyor muydunuz?” sorusuna Katılımcıların %83,5’i ‘Evet’, %16,5’i
‘Hayır’ cevabı vermektedir.
Oranlar halkın büyük kısmının Meclis’in açılışının 100.
Yılından haberdar olduğunu gösteriyor.
Bu
yılın Meclis’in açılışının 100.Yılın olduğunu erkekler kadınlara oranla daha
yüksek oranda haberdarlar.
D-SONUÇ
VE DEĞERLENDİRME
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi konusunda
vatandaşların görüşleri ağırlıklı olarak siyasi partilere verdikleri oylara
göre değişim gösteriyor. 24 Haziran 2018 Milletvekili Genel Seçimlerinde
İktidar Partisi AK Parti’ye oy verenlerin Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi
hakkındaki görüşleri olumlu cevap içeriyor. Bu durum Cumhur ittifakını yer alan
MHP’ye oy verenler içinde geçerli görülüyor. HDP ve Millet İttifakına yer alan
CHP ve İYİ Parti’ye oy verenlerde ise cevaplar genelde olumsuz yöndedir.
16 Nisan 2017’de gerçekleşen
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi Referandum sonuçları ile araştırmadaki ilgili
sorulara verilen cevapların oranlarında paralellik gözleniyor.
Diğer taraftan TBMM hakkında vatandaşların
iki farklı tutumundan söz etmek gerekir. TBMM’nin milleti temsil eden temel
özelliklerine yönelik vatandaşın algısı yüksek oranda olumlu iken Meclis’in faaliyetleri
hakkındaki algıları olumsuzluk gösteriyor.
Mesela TBMM toplumsal temel sorunların
çözüm adresi olarak görülmektedir. Fakat çalışmalardan memnuniyet, halkla
kaynaşma, beklentileri karşılama algısında ciddi olumsuzluktan bahsedilebilir.
TBMM’de yenilik beklentisi bütün toplum
katmanları tarafından istenen en önemli ayrıntı olarak karşımıza çıkıyor.
Diğer taraftan milletvekillerinin toplumun
sorunları ve beklentilerine cevap vermesi konusunda ciddi bir olumsuzluk algısı
bulunuyor. Bu durum TBMM’nin kurumsal yapısına bakış ile faaliyetleri
konusundaki algı farkını ortaya koyması bakımından dikkat çekiyor.
Diğer taraftan vatandaşların siyaset
kurumu algısı da tıpkı milletvekilleri algısı gibi olumsuzdur. Hatta genel
manada siyaset kurumuna güven algısının kırmızı alarm verecek düzeyde olduğu
söylenebilir.