Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum,
TV100'de katıldığı canlı yayında gündeme ilişkin soruları yanıtladı. Murat
Kurum'un açıklamalarından önemli satır başları şöyle:
Bilim insanlarımız bu konuda ikiye ayrılıyor. Birtakım bilim
insanımız öncülü derken birtakım bilim insanımız ise bunun bilimsel bir
dayanağı olmadığını söylüyor. ABD'deki bilimsel verilere bakınca böylesi büyük
bir deprem öncesi deprem olma olasılığını yüzde 5 olarak açıklıyor. Dolayısıyla
bu 6.2'lik depremi bir haberci olarak konumlandırmak da depremin olmayacağını
söylemek de doğru değil.
Dün akşam itibarıyla parklarda, millet bahçelerinde,
toplanma alanlarında 40 bini aşkın vatandaşımız misafir edildi. 500 bini aşkın
çorba ve 1 milyon su ve kumanya dağıtımı yapıldı. Bugün bu sayı daha az tabi
düne nazaran. Vatandaşlarımız ister istemez tedirgin oluyor. Bir kısmı İstanbul
dışına çıktı. Yaşanan artçılarla panik yaşansa da paniğe gerek yok, bunu
söyleyebiliriz.
"DEPREMİN KISA SÜRMESİ CİDDİ BİR YIKIMI
ENGELLEDİ"
Depremin süresinin 13 saniye olması ivmesinin düşük olması
sebebiyle büyük bir yıkım yaşanmadı. Hatırlarsanız Elazığ Sivrice'deki depremin
büyüklüğü de böyleydi ama kısa sürmesi yıkımı engelledi. Bu süre uzasaydı ve
şiddetinin yükselmesi durumunda 6.2 de oldukça büyük bir deprem olup hasar
verebilirdi.
HASAR TESPİTTE SON DURUM
6539 bina hasarına ilişkin ihbar aldık. Bu binalardan 1473'ü
hasarsız ve 101'i ise az hasarlı olarak tespit edildi. En fazla ihbar
Bahçelievler, Esenler, Bağcılar, Zeytinburnu, Avcılar ve Küçükçekmece olarak
gidiyor. Hasar ihbarı dağılımına bakınca bu tablo ortaya çıkıyor. Hasarların
ihbar yüzdesine bakınca yüzde 80'i Avrupa Yakası'ndan geliyor.
BİNALARIN YÜZDE 60'I 2000 SONRASI
Riskli bina olarak bakıldığında 2000 öncesi 3 milyon 393 bin
77 bağımsız bölüm yapılmış. 2025 yılı itibarıyla ise İstanbul'da 8 milyon 70
bin 117 bağımsız bölüm var. Yani 3.3 milyon bağımsız bölüm 1999 yılı öncesi
yönetmeliğe göre yapılmış. Yaşadığımız depremlerde yıkılan, hasar gören
yapıların yüzde 98'i 1999 öncesi yapılan yapılar. Yıkılma riski yeni
yönetmeliğe göre yapılmadığı için daha fazla. Bugün baktığımızda 8 milyonu
aşkın bağımsız bölümün yaklaşık yüzde 60'ı yeni yönetmeliklere göre yapılmış ve
bir plan proje çerçevesinde inşa edilmiş yapılar. Yapılan değerlendirmelerde
1.5 milyon riskli bağımsız bölüm sayısı olduğunu görüyoruz. 600 bini de acil
dönüşmesi gerekiyor. İşte bizim İstanbul'u kurtarma planımız bu. Burada
sevindirici olan kısım ise yüzde 60'ı yeni bina.
"DEVLETİMİZ TÜM İMKANLARINI SEFERBER ETMİŞ
DURUMDA"
2000 yılında İstanbul'un tamamı riskliydi. Bu çerçevede
yapılan projeler, imar planları, düzenlemeler, yönetmelikler yüzde 60'ını
güvenli hale getirmiş ve bu çalışmaları 2012 yılından bugüne sürdürüyoruz ve
2012 yılından bugüne 923 bağımsız bölümün dönüşümünü tamamladık. Bizim
İstanbul'u kurtarma planımız bu. Devletimiz tüm imkanlarını vatandaşlarımız
için seferber etmiş durumdadır. Cumhurbaşkanımız 2023'ün Mayıs'ında söylemişti.
İstanbul'da dönüşmek isteyen her vatandaşımıza destek olacağımızı söylemiştik ve
bu tarihten bugüne 41 bin bağımsız bölüm bu projeye dahil oldu. Hala başvuru
alıyoruz.
"6.2'LİK DEPREMDE BİNASI HASAR GÖREN VATANDAŞLARIMIZ
YARISI BİZDEN'E DAHİL EDİLECEK"
Bugün itibarıyla tespitimiz 101 az hasarlı binamız var.
Arkadaşlarımız birkaç gün içinde bütün hasar tespitlerini tamamlayacak. Bunun
ardından 6.2'lik depremdeki az hasarlı bina sahipleriyle irtibata geçilecek ve
vatandaşlarımız isterlerse yarısı bizden kampanyasına dahil edilecek. Bunun
dışında kentsel dönüşümle ilgili başkanlığımız var İstanbul'da. Buraya başvuru
yapabilirler. ALO 181'i arayarak da Yarısı Bizden'e başvuru için bilgi
alabilirler.
"HER DEPREM İÇİN PLANIMIZ VAR"
Türkiye afet müdahale planı var. Bu planın her il için de
bir çalışması var. İstanbul'un da var. Depremin şiddetine göre bu plan otomatik
olarak devreye giriyor. Arama kurtarmadan tutun da hasar tespit, enkaz kaldırma
vs. gibi tüm birimler devreye giriyor hemen. Hiçbir enkaz olmamasına rağmen bu
depremde de bu planlar devreye girdi.
"KUZEY MARMARA AFET ANINDA KULLANILACAK
GÜZERGAH"
Kuzey Marmara Otoyolu örneğin İstanbul'un afet anında acil
yardımların kullanılacağı ulaşım güzergahı. Bütün bunların planları belli.
Metrobüs güzergahları acil durumlarda kullanılacak. İletişim yine en önemli
husus. Baz istasyonları ölçeğinde 7 kat güçlendirme yapıldı. Diğer illerden
hemen baz istasyonları nakliye edildi bu depremde de. Ufak tefek problemler
dışında büyük bir sorun yaşamadık iletişim hususunda.
"KUZEY MARMARA 7-8'LİK DEPREME DAYANACAK ŞEKİLDE
YAPILDI"
Kuzey Marmara Otoyolu 7-8'lik depremlere dayanabilecek
şekilde yapıldı. Yine hastanelerimizin tamamına yakını sismik izolatörlü.
Lojistik açıdan limanlarımızı konuştuk ve tekrar planların üzerinden geçtik.
"6 ŞUBAT DEPREMLERİ GİBİ BÜYÜK BİR DEPREMİN
ÜSTESİNDEN GELDİK"
6 Şubat depremleri çok büyük bir depremdi. Böylesi büyük bir
depremin üstesinden geldik. Belki biraz gecikti ama 11 ili 14 milyon vatandaşı
etkileyen böylesine büyük bir deprem sonrasında 2 yıl geçmiş 201 bin konutu
inşa etmişsiniz. Bir ülke inşa ediliyor neredeyse. Hep beraber bir mücadele
vererek böylesi büyük bir afetin üstesinden geldik.
"DEPREM SONRASI VATANDAŞLARIMIZ MİLLET BAHÇELERİNE
GİTTİ"
Bu 6.2'lik depremde gördük ki vatandaşlarımız öncelikle
millet bahçelerine gittiler. Kendilerini orada güvende hissettiler ve buraya
ulaştılar. İstanbul'da 5 bin 500 toplanma alanı belirledik. Kişi başına 3.9
metrekare toplanma alanı düşüyor bugün. Bu sayıyı daha da artıracağız.
Atatürk Havalimanı'nda çadır kurulabilecek, afet esnasında
vatandaşımıza hizmet verebilecek, afet sonrasında toplanma alanıyla birlikte
çadır kurulabilecek, tuvaletiyle, sağlık tesisleriyle, aş eviyle
vatandaşlarımıza hizmet verebilecek millet bahçesini bu yıl bitirip tamamını
açıyor olacağız. Bütün millet bahçelerinde, parklarda bu süreci yürütüyoruz.
AFAD'ın lojistik depolarında İstanbul'da acil durumda kurulması gereken çadır
beklemektedir. Kızılay'ın depolarında İstanbul'un beslenme ve barınma ihtiyacını
giderecek türlü ihtiyaç beklemektedir.
YENİ SOSYAL KONUT KAMPANYASI
Depremle mücadele için sağlıklı konutlar yapılmalı. 2002
yılından beri biz de bunun için TOKİ ile 1.5 milyon konut yaptık. Bunu dar
gelirli vatandaşlarımız için yaptık. Bunun 125 binini de İstanbul'da yaptık.
Maraş depreminde bir tane TOKİ binası yıkılmadı. Bunu devam ettireceğiz. Yıl
sonunda 81 ili kapsayan yeni bir sosyal konut kampanyası olacak.
Vatandaşlarımıza bu imkanları sunacağız. 250 bin konut kampanyasında
İstanbul'da da bin konut sözü de vermiştik, onun da yapımı hala sürüyor. Şu an
İstanbul'da 44 bin konut inşası sürüyor. İstanbul'da tüm Türkiye'de olduğu gibi
kiralık konutlar yapacağız ve sosyal konut projelerini yıl sonunda
vatandaşımıza müjdeliyor olacağız.
ÖZGÜR ÖZEL'İN SAZLIDERE İDDİALARINA TEPKİ
Özgür Özel'in söylediği (Sazlıdere) alanda sosyal konutlar
yapılıyor. Evi olmayan dar gelirli vatandaşlarımız için yapılıyor. Araplara
satılacağını söylediler. Buradan satın alacak insanlarımızın tamamı Türkiye
Cumhuriyeti vatandaşıdır. İstanbul'un suyunu kesiyorlar, barajı yıkacaklar,
dediler. Baraj yerinde duruyor, iddianın hiçbir ilgisi yok. Biz bu projeyi imar
planı neyi emrediyorsa o şekilde yapıyoruz. Bu projenin iddia edildiği gibi de
Kanal İstanbul'la uzaktan yakından alakası yoktur.
HATAY-SAMANDAĞ'DA "REZERV ALAN" POLEMİĞİ
Hatay'daki depremden sonra enkaz kaldırma çalışmaları
bittikten sonra her ilçeye gittim ve oradaki belediye başkanlarıyla istişare
ettim. Samandağ'da da aynısını yaptık. Vatandaşımızın isteği doğrultusunda
arkadaşlarımıza talimat verdik. Şehrin içinde belirli yerlerde rezerv alanlarda
o bölgelerde, olmayanlarda ise sağlam zemin neredeyse... Asi Nehri'nin
kenarında sıvılaşma, zemin kalitesi sebebiyle o binalar yıkıldı. Yeni
yapacağımız yerlerde buna dikkat etmek zorundayız. Yeni yerler için en sağlam
zemin nereyse ona çalıştık. Kamu mülkiyeti varsa önce ona baktık, yoksa
şahısların alanlarını kamulaştırmak zorundayız. Bu istişareyi şehrin bütünüyle
beraber aldık. Orada kamulaştıracağımız arsanın sahibi birkaç kişi itiraz
ediyormuş, edebilir. Bedeli neyse o bedeli ödeyerek kamulaştırıyoruz. Bilim
insanlarının istişareleri çerçevesinde bunu yapıyoruz.
Kaynak: Hürriyet